Kanjer Knaller!?

Hij gaat weer vallen die Kanjerknaller. Miljoentje hier, miljoentje daar. Oh ja er gaat ook nog wat naar het goede doel. Die glamourpoppenkast komt over als een grote commerciële aangelegenheid. Blijft er daadwerkelijk geld over voor goede doelen?

Grote verleiding
Eerlijk gezegd zijn wij ook in die grote verleiding gestapt. Het zal je maar gebeuren dat de hele straat miljonair is en jij als enige niet. Maar uiteraaaard is voor ons dat goede-doelen-component de grootste verleiding geweest (bloos). Het lijkt allemaal zo ondoorzichtig. Die commerciële uitstraling, die gigantische geldbedragen, stralende bn'ers, veel te mooie prijzen en ook nog eens goed voor mens, dier en aarde. De Goede Gids duikt in de wereld achter de Nationale Goede Doelen Loterijen.

De wens voor een betere wereld
Het begon allemaal rond 1989 toen de postcode in Nederland aan de adressen werd toegevoegd. Initiatiefnemer Boudewijn Poelmann werkte daarvoor tien jaar als fondsen- en ledenwerver bij NOVIB en realiseerde zich dat er elke keer weer aparte campagnes op touw gezet moesten worden om geld te werven. Dat zette hem aan het denken: "Wat als we een continue geldbron kunnen vinden? Dan zijn de goede doelen niet afhankelijk van een enkele actie en kunnen er lange termijnplannen gemaakt worden. Hoe zouden we mensen in beweging kunnen krijgen, zodat we op vaste leden en vast bijdragen kunnen rekenen? Wat nou als je kunt winnen met je postcode? Dan ben je niet alleen, dan doet de hele straat mee en dat vergroot aanzienlijk de kans om te winnen". Die geldbron werd de loterij. Een groep filantropische pioniers is die uitdaging aangegaan en zo is de Nationale Postcode Loterij ontstaan. Later volgden onder dezelfde vlag de BankGiro Loterij en de VriendenLoterij. Ondertussen bestaat er een Zweedse, Duitse en Britse variant van de Postcode Loterij.

Achter de glamourschermen

Om echt het verschil te kunnen maken voor mens en natuur is een langetermijnplanning essentieel. Dus goede doelen mogen rekenen op een vaste bijdrage per jaar, voor een langere periode. Het blijft altijd een grote uitdaging om dat geld ook daadwerkelijk binnen te halen. Vandaar die eeuwige grootse en glamoureuze aandacht en wervingsacties. "Met vertrouwde ambassadeurs, het community gevoel en de grote geldprijzen bereik je een grote doelgroep. Dat is nodig om veel mensen te blijven enthousiasmeren. Wij willen natuurlijk graag de bedragen kunnen blijven geven waar de goede doelen op rekenen, zodat zij hun toekomstplannen ook daadwerkelijk kunnen uitvoeren. Dat is immers waar we het voor doen!", verklaart Martijn van Klaveren van de Nationale Postcode Loterij.

Sociale druk
Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen voornamelijk meedoen om de boot niet te missen, om niet als enige in hemd langs de kant te staan, mocht jouw straat in de prijzen zijn gevallen. Niet iedereen is echter gecharmeerd van die sociale druk. "Druk is natuurlijk niet de bedoeling, maar het community gevoel is wel de kracht achter de loterij. De kans om een serieuze geldprijs of een naturaprijs te winnen is groot, de maatschappelijke impact is ook groot. Goede doelen en hun projecten komen onder de aandacht en de prijzen die uitgereikt worden, stimuleren een duurzame wereld. Mooie voorbeelden zijn de fiets en het ijs van Ben en Jerry's die met zorg voor mens en natuur geproduceerd wordt", legt Van Klaveren uit.

Het verdelen van de poet
"Het grootste gedeelte van de opbrengsten gaat daadwerkelijk naar de fondsen zelf. 50% wordt verdeeld over de goede doelen die onder de hoed van de loterij vallen, 30% is prijzengeld en 20% is bestemd voor werving en organisatie, Eén keer per jaar tijdens het Goed Geld Gala worden die bedragen bekend gemaakt en via een symbolische cheque aan de verschillende goede doelen overhandigd" vertelt Van Klaveren. Om als goed doel toegelaten te worden, moeten organisaties aan duidelijke criteria voldoen. Aan de hand van de omvang, de professionaliteit van de organisatie en de financiële steun die zij zelf hebben, wordt de hoogte van de donaties bepaald.

Grote goede doelen donor
Het is jammer dat de media weinig publiceren over de filantropische insteek en achtergrond van de goede doelen loterijen. Want Novamedia en de Postcode Loterijen zijn met een bijdragen van 7,2 miljard euro de derde grootste private 'goede doelen' donor wereldwijd, na de Bill and Melinda Gates Foundation en de Britse liefdadigheidsorganisatie Wellcome Trust. Als algemeen bekend zou zijn hoeveel geld de goede kant op gaat, hoeveel mooie projecten gerealiseerd zijn en hoeveel mensen, maar ook dieren en natuur profiteren van de bijdragen, dan zou je wensen dat iedereen mee zou doen. Dat gun je je naasten, de wereld en uiteraard ook een beetje jezelf.