Help vogels de winter door! Of juist niet?

Het staat zo knus. Een bonte mix tuinvogels die zich ondersteboven fladderend te goed doen aan lange pindakettingen. Een mooi plaatje, maar geen idee of we daar goed aan doen. Hoe houden we vogel blij, gezond en tevreden?

Luilakken?
In de wandelgangen hoor je nogal wisselend advies. De een zegt: "doe maar liever niet, je overvoert vogels en maakt ze lui". De ander zegt: "je mag vogels in de winter best bijvoederen, tijdens de koude maanden kunnen ze extra ondersteuning goed gebruiken". Op internet staat uitgebreid beschreven dat je vogels het gehele jaar door mag bijvoederen en ook wat je ze het beste kunt geven.

Ja, graag. Voer ze bij!
Om niet klakkeloos advies van koffiepraatjes en internet op te volgen, vragen we opheldering bij de Vogelbescherming Nederland. Servicedesk medewerker en aanspreekpunt Lilian van Doggenaar roept bijna gretig: "Ja, graag voer vogels bij! Niet alleen tijdens de koude wintermaanden, maar vooral het gehele jaar door. Vogels verbruiken elk seizoen veel energie en kunnen altijd wel een beetje hulp gebruiken. In de zomer voeden zij hun jongen en in winter verbranden ze veel door kou en uitgebreide zoektochten naar voedsel. Dus bijvoederen kan helemaal geen kwaad". Maar hoe zit dat dan met dat lui worden enzo? Lilian legt uit dat vogels hun voer in eerste instantie uit de natuur halen, maar als het aanbod schaars wordt, zoeken ze het verderop. Het kan geen kwaad om ze hier een handje bij te helpen, het is al ingewikkeld genoeg voor ze. Je hoeft niet bang te zijn om ze te overvoeren, vogels nemen nooit te veel.

Potje pindakaas
Van welke lekkernijen worden vogels nu echt gelukkig? "Tegenwoordig zie je veel pindakaaspotten in hippe houders. Vogels zijn er gek op, maar echt goed is het niet. Pindakaas is veel te zout. Je kunt bij de dierenwinkel zoutarme pindakaas speciaal voor vogels kopen. Dat is wel beter voor de vogels, maar een keer een potje uit de voorraadkast is geen drama. Wij eten ook wel eens snoep terwijl we weten dat dat niet goed voor ons is. Een goede afwisseling in het aanbod is wel beter. Als iedereen alleen maar pindakaas neerlegt, schiet bijvoeren zijn doel voorbij. En dat zou jammer zijn".

Gezond tussendoortje

Wat is dan meer verantwoord? "Vogels houden van zaden, noten, krentjes, stukjes appel en vet. Het liefst dierlijk vet en ongezouten. Ongebruikt hard frituurvet gemengd met zaden of meelwormen, bijvoorbeeld, is heel erg goed. Vloeibaar vet raden we af. Dat werkt laxerend en maakt de darmen van streek". We kunnen dus grenzeloos vetbollen en notennetjes ophangen en kruimeltjes brood strooien? "Nou nee, die overdaad hoeft nu ook weer niet. De vogels doe je daar geen kwaad mee, maar je vervuilt wel de omgeving. Als al dat eten niet netjes wordt weggewerkt, trekken de resten voer ongedierte aan, zoals ratten en muizen en dat wil je liever niet. Dus geef, maar wel met mate", zegt Lilian.


Eendjes liever niet
Kunnen we dan ook ongestoord de eendjes voeren? Op dit punt wordt het toch allemaal wat strenger. Hoewel alle watervogels je enthousiast zullen begroeten en het brood bijna uit je handen trekken, zijn de gemeenten en waterschapbeheer minder enthousiast. Ook eenden zijn klaar met snacken als de buik vol zit. Ze zullen zich niet snel overeten, maar de broodkorsten die overblijven, komen in de natuur terecht. Dat zorgt voor vervuiling van het water en trekt ongedierte aan. Het kan zelfs zijn dat je op de bon geslingerd wordt, als je gezellig met je kroost de eendjes staat te voeren. In sommige gemeente geldt een voederverbod. Wel slim om dit uit te zoeken voordat je met oud brood richting waterkant wandelt. En in ieder geval de restjes opruimen na het voeren.