Duurzame daad 24 - Alle dagen fair trade

Deze week is het Fair Trade Week, een regelmatig terugkerend event met tal van acties om mij te bewegen fair trade producten te kopen. Ik heb het nooit zo op dit soort themaweken. Gedurende 7 dagen geven we het alle aandacht om vervolgens over te stappen naar een volgende week met weer een nieuwe nieuwstrigger.

In dit specifieke geval, vind ik het ook nog eens extra lastig omdat het mij op het verkeerde been zet. Want, waar denk je aan bij fair trade producten? Ik denk dan aan een selecte categorie producten, die onder goede arbeidsomstandigheden gemaakt worden: koffie, thee, chocolade, banaan, ananas en rijst. Dit waren de eerste producten, die voorzien werden met zo'n mooi fair trade logo. Noten en bloemen zijn er officieel ook in een fair trade variant te vinden maar verder…
Door fair trade te koppelen aan een zeer beperkt aantal producten uit een beperkt gebied van de wereld, lijkt het of de rest geen aandacht nodig heeft. Terwijl eerlijke handel voor elk product zou moeten gelden, waar het ook vandaan komt, hoe het ook gemaakt wordt. En dit is toch zelden het geval.

Oneerlijke handel
Het mooiste voorbeeld daarvan vind ik de luchtvaart; het summum van oneerlijke handel. Door het ontbreken van belasting op kerosine en btw op tickets kan een treinreis nooit concurreren met een vliegreis. Erger nog, het gevolg dat dit product met zich mee brengt wordt ook nooit doorberekend, terwijl dit wel eerlijk zou zijn. Denk bijvoorbeeld ook aan de vervuiling, die veroorzaakt wordt door grijze energie, plastics, pesticiden… Zou er eerlijke handel zijn, dan zou alle vervolgschade worden meegerekend in de prijs van een product.

Maar goed, laat ik me beperken tot de arbeidsomstandigheden. Ook dan is het droevig gesteld. Kleding, elektronica, voedsel, cosmetica… Ik denk dat 90% van de producten die we aanschaffen niet het label fair trade verdient. Vanwege het simpele feit dat we het te duur vinden. Ik maak me er in ieder geval schuldig aan. Zo zag ik dat bij mijn supermarkt de asperges deze week in de aanbieding zijn. Een mooi moment om dit te kiezen als avondmaal, terwijl ik toch zeker weet dat de aspergeboer door mijn supermarkt wordt uitgewrongen om deze aanbieding mogelijk te maken. Honderden voorbeelden als deze zou ik kunnen geven.

De prijs van een logo
Een eerlijke prijs; het zou een groot goed zijn als op elk product naast de verkoopprijs ook de eerlijke prijs wordt vermeld. Het grappige zou zich dan voordoen dat op veel producten een hogere prijs vermeld moet worden maar ook vaak een lagere. Neem al die merkproducten, die vooral zo duur zijn dat omdat we bereid zijn te betalen voor een naam, een logo. Noem ze allemaal maar op: Apple, Louis Vuitton, Victoria's Secret, Levi's, Nike…

Besef
Waarom, vraag ik met af, tasten we toch voor hen diep in de buidel maar zijn we niet bereid om te betalen voor het logo 'Eerlijk'? Waarom zijn we zo druk bezig om altijd maar het goedkoopste te krijgen? Waarom zijn websites die ons de laagste prijs beloven zo in trek? Waarom zijn we altijd op zoek naar aanbiedingen of uitverkoop?
Twee keer per jaar betalen we tijdens de Fair Trade weken netjes 2 dubbeltjes meer voor koffie en rijst om vervolgens weer te vervallen in onze oude gewoonte van 'zo goedkoop mogelijk'. Een oplossing heb ik even niet voor handen. Een afdoende duurzame daad evenmin. Misschien begint het met het besef dat fair trade zich niet beperkt tot deze week noch tot koffie en rijst.