Duurzame daad 18 - De goede gewoonte van de groet

Heeft het iets met duurzaamheid te maken? Rationeel zeg ik 'nee' maar gevoelsmatig past het wel in mijn rijtje duurzame daden. Contact maken met anderen, elkaar zien, oog hebben voor. Draait het daar niet om bij duurzaamheid: oog hebben voor? Ik heb het over iets heel marginaals: elkaar groeten. Op straat een hand opsteken, goedemorgen zeggen, goedenavond murmelen, even elkaar aankijken. Iemand die je niet kent, een toevallige passant, die net op hetzelfde moment zich op dezelfde plek begeeft als jij. Die kun je passeren, de andere kant op kijkend. Je kent elkaar immers niet, waarom zou je dan groeten?

Er zijn diverse groet-mores. Motorrijders groeten elkaar, Snoek-rijders of vrachtwagenchauffeurs. Je groet dus mensen, die behoren tot dezelfde groep. Maar ook weer niet altijd. Opvallend vind ik het op het water. Ik zeil. Is het stil op het water dan groet je elke passerende boot. Wordt het drukker dan wordt het groeten beperkt tot andere zeilboten. Krioelt het van de bootjes dan laat je het groeten achterwege.

Zonder wapen
Groeten naar mensen van eenzelfde groep heeft een functie: je bent niet alleen, je bent onderdeel van de Snoekrijders, motorrijders, zeilers. In nood weet je dat je op elkaar kunt rekenen. Zo worden onbekenden toch een beetje bekenden van je. Groeten dient nog een doel. Het zegt: 'je kunt mij vertrouwen, ik zal je niet onverhoeds aanvallen.' Daarom groet je ook met je rechterhand, liet ik mij eens vertellen; om te laten zien dat daar geen wapen in zit.

Bij het passeren keken we ieder de andere kant op

Vorige maand liep ik een avond nog laat over straat. Het was stil, slechts één man liep me tegemoet met z'n hond. Bij het passeren keken we beiden de andere kant op. Het voelde koud en vreemd. Toen ik thuiskwam, vertelde ik het voorval aan mijn ega. 'Dat doet men nooit in de stad', zei hij berustend en haalde daarbij zijn schouders op, alsof hij het probleem niet zag.
'Is dit niet de basis van alle ellende?', vroeg ik: 'Je kent elkaar niet, dus kijk je elkaar niet aan en groeten doe je al helemaal niet. Zo zijn en blijven we vreemden voor elkaar. Kan het je dan nog wat schelen wat er met de ander gebeurt? Voordat je het weet zeg je: ik kan me toch niet de ellende van de hele wereld op mijn nek nemen'. 'Draaf je niet door', vroeg mijn ega bezorgd? 'Nee, volgens mij begint een betere wereld met oog hebben voor de ander en dat beging met elkaar groeten'.

Essentieel gebaar
Ik heb de afgelopen maand de proef op de som genomen. Ik ben zelf gaan groeten en bestudeerd of anderen mij groetten. Een knikje, een glimlach, een goedemorgen en soms zelfs een korte conversatie. Gek genoeg, hebben al die kleine sociale interacties mij een heleboel plezier gegeven. Dus neem ik aan dat die anderen hetzelfde ervaren hebben. In een wereld waar het krioelt van de mensen, mensen die steeds meer op hun telefoon turen en met zichzelf bezig zijn, is misschien zoiets heel simpels als elkaar even groeten wel een heel essentieel gebaar.